نگره‌ای تطبیقی بر «مادری» در روان‌شناسی و ادبیات ادیان

چکیده:
از تجلیات ارزشمند زن در جهان خلقت، نقش مادری است. مادری و زنانگی دو مفهومی است که میان آن‌ها رابطۀ پیچیده‌ای وجود دارد. هر چند مادری پایگاه اجتماعی است که به آن بهای زیادی داده می‌شود و از زنان عمدتاً انتظار می‌رود که این نقش را بپذیرند، اما عملکرد واقعی آن هنوز نامرئی مانده است. در این میان، مذهب و روان‌شناسی حوزه‌هایی‌اند که در از دو زاویۀ تشبیه و تفاوت به جایگاه و نقش مادر در زندگی فرد پرداخته‌اند. مذهب به مثابۀ نهادی که فرد اعتقادات خود را بر مبنای آن سامان می‌دهد، نقش تعیین‌کننده‌ای در نقطۀ عطف زن، در قالب مادری، داشته و نگرشی همراه با تکریم را ارائه می‌کند؛ در عین حال، حیطۀ روان‌شناسی به مثابۀ علم کاربردی مطالعۀ رفتار و فرایندهای ذهنی نگرشی چالشی و اُبژه‌محور به حضور مادر در زندگی فرد دارد که از طرفی، آن را مؤثر و از طرفی، مخل زندگی فرد و باعث اختلال شخصیتی وی می‌داند. در این مقاله، برآنیم تا نگاهی تطبیقی بر مادری، در دو حوزۀ دین و روانشناسی داشته باشیم تا به نقاط تشبیه و تأکید و تفاوت آن‌ها دست یازیم.