نفس الامر در فلسفه اسلامی

🔸 به گزارش دبیرخانه همایش کتاب سال حوزه، ملاک شناخت صحیح، غیر از معیار شناخت صحیح است. بر این اساس، در هر شناخت صحیح، سه رکن وجود دارد: مطابِق، مطابَق و مطابقت یا حاکی، محکی و حکایت. عنصر محوری مباحث این نوشتار، رکن دوم یعنی مطابَق یا محکی هر شناخت صحیح است که از آن به «نفس الأمر» یاد می‌شود. در معنای نفس الأمر گفته شده که مقصود از کلمۀ «نفس» خود و ذات، و مراد از کلمۀ «أمر»، شیء و چیز است. بنابراین، ترکیب اضافی «نفس‌الأمر» به معنای ذات شی‌ء و خود آن است.

🔸 حکیمان و اندیشمندان متعددی به مسئله «نفس الأمر» توجه کرده و تفاسیر گوناگونی از آن ارائه داده‌اند؛ از جمله: شیء به خودی خود، عقل فعّال، عالم أمر، علم الهی، نفس کلی، لوح محفوظ، عالم أعلی و … .

🔸 کتاب «نفس الأمر در فلسفة اسلامی»‌ در صدد تبیین، تحلیل و بررسی مهم‌ترین تفاسیری است که حکمای اسلامی در مورد نفس الأمر مطرح کرده‌اند. نظام منطقی و ساماندهی این پژوهش، به این ترتیب است: فصل اوّل، مبادی تصوری و تصدیقی؛ فصل دوّم، تفاسیر نفس‌ الأمر شامل تبیین تحلیلی و سپس سنجش و بررسی مهم‌ترین تفاسیر؛ فصل سوّم، مطلق واقعیت شامل واقعیت عام و بیان فرجامین در آشکارسازی و تبیین نفس الأمر.