عوامل رونق تجارت در دولت فاطمیان و پیامدهای آن بر افول بنادر فارس (اواخر قرن چهارم تا میانه قرن ششم هجری قمری)

چکیده:
موقعیت راهبردی قلمرو فاطمیان، به‌ویژه بندرهای دریای سرخ، سبب شد تا آنان با کنترل راه‌ها و استفاده از مزایای آن، نقشی فعال و تأثیرگذار بر روند تجارت دنیای اسلام و خارج از آن ایفا کنند و مقاصد خود را با استفاده از عواید تجارت پیش ببرند. رویکرد خلافت فاطمی در توجه به بازرگانی، به ‌عنوان متغیری ثابت و مهم، موجبات شکوفایی بنادر مصر در دریای سرخ را فراهم نمود و هم‌زمان بر بندرهای فارس تأثیر منفی نهاد و موجبات افول تدریجی آن‌ها را فراهم کرد. پژوهش حاضر، با روش توصیفی ـ تحلیلی تلاش دارد که علل توجه فاطمیان به تجارت را مورد مطالعه قرار دهد و پاسخی به این سؤال بیابد: علل و زمینه‌های توجه فاطمیان به تجارت کد‌ام‌اند؟ و اتخاذ این سیاست، چه تأثیری بر بنادر ایالت فارس به ‌جای نهاده است؟