سرشت مقوله بندی؛ اصول حاکم بر مقوله بندی منطقی، شباهت خانوادگی و پیش نمونه ای

چکیده:

مقوله بندی از اساسی ترین و کارآمدترین توانایی های ذهن بشر در شناخت پدیده ها به شمار می رود مقوله بندی به معنای قرار دادن پدیده های مشابه در گروه های کلی به منظور شناخت مصادیق آنها با سهولت بیشتر است مقوله بندی را می توان با سه رویکرد بررسی کرد مقوله بندی ارسطویی یا منطق کلاسیک قدیمی ترین روش مقوله بندی است که بر پایه اصول ذهن گرایی لزوم عنصر مشترک در مصادیق تمییز حداکثری ساده سازی تعیین مقولات درجه بندی یکسان بنا نهاده شده است رویکرد دوم مقوله بندی بر اساس شباهت خانوادگی و یتگنشتاین است این روش عین گرایی را به جای ذهن گرایی شباهت خانوادگی را به جای ماهیت مشترک فازی بودن را به جای تمییز حداکثری نفی تعین خارجی مقولات و رتبه بندی مصادیق را به جای درجه بندی یکسان اصول خود قرار داده است بدیع ترین روش مقوله بندی را باید مقوله بندی شناختی دانست که با تاکید بر عنصر پیش نمونه در فرایند مقوله بندی با دو روش پیش از خود د ر اصول تجربه گرایی در مقابل ذهن گرایی و عین گرایی و پیش نمونه به جای ماهیت مشترک متمایز است.