رابطه علم و دین در مسئله کیهان شناسی از دیدگاه المنار و المیزان

چکیده:

چگونگی رابطة علم و دین از دیدگاه مفسران اسـلامی را مـی تـوان در تفسـیر آیـات کیهانی قرآن کریم و رویارویی آن با علوم تجربی جستجو کرد. دراین میان المنـار و المیزان به عنوان مهم ترین تفاسیر معاصـر، رویکردهـای متفـاوتی دربـارة ایـن مسـئله دارند. محمد رشید رضا بر این باور است که یکی از جنبه های اعجـاز قـرآن کـریم، اعجاز علمی آن است . این پیش فرض، او را بـر آن داشـته تـا در رویـارویی بـا علـوم تجربی ، بیشتر در صدد اعلام هم نوایی میان گزاره های دینی و یافته های تجربی برآید و از چالش جدی با این علوم پرهیز کند. در برابر، علامـه طباطبـایی روشـمندتر بـا علوم تجربی برخورد می کنـد و بـرای ایـن مهـم ، معیارهـایی ازجملـه لـزوم پشـتیبانی فرضیه های علمی با براهین یقینی دارد. این معیارها موجب شـده گـاه بـه مفـاد علـوم تجربی توجهی نکند و گاه با این علوم حتی معرفت دینی را تاویل کند. بااین همه بـه سبب ابهام در جنبه های معرفت شـناختی مسـئله ، رویکـرد هـیچ کـدام از دو تفسـیر از کارآمدی لازم برای ترسیم الگویی جامع برخوردار نیستند.