حمایت از اقلیت های مذهبی در نظام حقوقی اسلام و نظام بین المللی حقوق بشر

چکیده:
اقلیت­های مذهبی، نخستین گروه­های اقلیت بودند که مورد حمایت‌های حقوقی بین‌المللی قرار گرفتند و تنها پس از رخدادهای تاریخی همچون انقلاب فرانسه و استقلال آمریکا و رشد آگاهی­های ملی بود که حمایت­ها بر پایه­ای سکولار قرار گرفت و دیگر جوامع اقلیت نیز تحت پوشش نظام حمایتی قرار داده شدند. این در حالی است که اسلام از دیرباز برای اقلیت­های دینی، احترام و جایگاه ویژه­ای قائل بوده، به گونه‌ای که می‌تواند به مثابه الگویی برای حمایت از اقلیت‌ها، ضمن لحاظ اقضائات ناشی از شرایط زمان و مکان، مورد توجه قرار گیرد. نوشتار فرارو، بر آن است تا از خلال روشی توصیفی-تحلیلی و به شیوه­ای کتابخانه‌ای، با بررسی حمایت از اقلیت­های مذهبی در نظام حقوقی اسلام و نظام بین­المللی حمایت از اقلیت­ها، نسبت میان آن دو را بنمایاند. در حالی که حقوق بین­الملل، در قالب تعهدات حقوق بشری، دولت­ها را به رعایت حقوق مذهبی اقلیت­ها ملزم کرده ‌است، نظام اسلامی، بر اساس نهاد ذمّه، از اقلیت­ها حمایت به عمل آورده و حقوق سیاسی، مدنی، اقتصادی، اجتماعی و قضایی آنها را محترم شمرده و تضمین می­کند. به نظر می‌رسد نهاد ذمّه، در مقایسه با حقوق بین‌المللی بشر، دست­کم در یک نظام دینی، بهتر می‌تواند حقوق اقلیت‌های مذهبی را تحقق بخشد.