جنبة بشری علم انسان کامل در عرفان و شریعت

چکیده:

جنبه بشری علم انسان کامل در طول تاریخ همواره مورد تاخت و تاز اندیشه‌ها قرار گرفته است؛ چراکه انسان کامل، هم از منظر عرفان و هم از نگاه شریعت، دارای دو جنبه بشری و الهی است که به‌لحاظ بشری از بعضی از امور آگاهی ندارد، درحالی‌که به‌لحاظ جنبه الهی، همه هستی همچون کف دست برای وی آشکار است. این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی و انتقادی کوشیده است با طرح و حل شبهات مهم در باب علم انسان کامل، نشان دهد که گاه او به‌لحاظ جنبه بشری و در اثر عدم توجه به بعضی از امور، از آنها اظهار بی‌اطلاعی می‌کند؛ البته این عدم توجه و علم به بعضی از امور هم، اولاً، در حوزه آن دسته از علومی است که انسان کامل به‌عنوان حجت حضرت حق به آن نیاز ندارد. ثانیاً، به‌طور ارادی صورت می‌گیرد. ثالثاً، طبق اصالت جنبه بشری، انسان کامل همواره این جنبه از علم را برای خود برمی‌گزیند