جایگاه وجودی و معرفتی عقل انسانی از منظر ابنعربی
چکیده
عقل با توجه به معنای لغوی، خصوصیات و لوازم ذاتی آن، میان همه موجودات عقلانی، از عقل اول گرفته تا قوه عاقله انسانی مشترک است. به همین دلیل، ابنعربی وقتی از عقل سخن میگوید، معنای لغوی آن را در نظر میگیرد. عقول انسانی از عقل اول به نحو تجلی و افاضه به وجود آمدهاند. برایناساس، حقیقت عقول انسانی، همانند عقل اول، از سنخ نور و مجرد از مادهاند. کثرت عقول انسانی و نیز تفاوت و امتیاز میان آنها به واسطه مواد قابلی است، نه از ناحیه فاعل مفیض. عقل انسانی دارای دو بعد یا جنبه است: جنبه عملی که مربوط به کنترل غرایز نفسانی و هدایت آن به سمت موارد مشروع و دعوت به خیر و جلوگیری از انجام شر است، و جنبه نظری که عقل از این جهت به عنوان یکی از قوای ادراکی انسان، ابزار و طریق و یا منبع برای معرفت و شناخت به واقع است. عقل دارای هویت نوری و ادراکی است و همانند نور کاشفیت و روشنگری درباره غیر دارد و ازاینرو، در حد توان خود میتواند واقع را بیابد. عقل برای کسب معرفت جدید، یا از قوه فکر و نظر مدد میگیرد (عقل ناظر) و یا اینکه حقایق و معارف از سوی حق تعالی بر او افاضه میشود و او میپذیرد (عقل قابل).
نویسنده |
محمد مهدی گرجیان عربی, مهدی بابایی المشیری |
---|---|
تحصیلات | مهدی بابایی المشیری: دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه باقرالعلوم(ع) و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) |
سمت | محمدمهدی گرجیان: استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلم(ع) |
تعداد صفحات | 24 |
فصلنامه | فصلنامه علمی پژوهشی – آیین حکمت، شماره 36، تابستان 97 |
ناشر |
دانشگاه باقر العلوم (ع) |
نقد و بررسی
هیچ دیدگاهی هنوز نیست.