تلفیق مفهومی: مطالعة موردی واژه «نطق» در قرآن کریم

چکیده:

یکی از علوم کاربردی در پژوهش­های قرآنی، بهره ­گیری از علم معنا­شناسی در این پژوهش­هاست. در این پژوهش تلاش بر این است که یکی از مصادیق قوة نطق در انسان یعنی مشتقات واژة «نطق» در قرآن بررسی شود. نکته­ای که در زمینة کاربرد این واژه در زبان قرآن کریم مطرح می‌باشد، این است که مشتقات این واژه در زبان قرآن کریم برای اشاره به سخن‌گفتن غیرانسان نیز به کار رفته است و این در حالی است که زبان­شناسان و واژه­شناسان عرب کاربرد این واژه و مشتقات آن را ویژة انسان دانسته‌اند. نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل داده­ها در چارچوب نظریۀ تلفیق مفهومی مؤید این واقعیت است که کاربرد مشتقات «نطق» برای اشاره به سخن‌گفتن غیرانسان در زبان قرآن کریم به منظور تقریب ذهن بشر به حقایق غیرمادی با واسطة اشیا و پدیده ­های ملموس و عینی جهان مادی است. قرآن کریم برای بیان مفاهیم انتزاعی همچون روشن شدن حقایق بر انسان در روز قیامت، از تلفیق مفاهیم عینی و ملموس بهره برده است.