تحلیلی بر مفهوم روش و بازتعریف آن

چکیده:

طرح مباحث روش‌شناسانه مستلزم وجود فهمی روشن و مشترک از مفهوم و حقیقت «روش» است. این در حالی است که دانشوران در حوزه‌های مختلف علوم، تعریف‌های متفاوتی از این مفهوم ارائه کرده‌اند؛ به‌گونه‌ای‌که یافتن وجه مشترک میانشان دشوار می‌نماید. به همین دلیل، تحلیل دقیق این مفهوم و بازشناسی مولفه‌های اساسی آن، ضرورتی است انکارناپذیر. در این راستا، ابتدا روشن شد که مفهوم «روش»، مفهومی است فلسفی که فاعل، جهت، وضع موجود و مطلوب، الگو و قلمرو، مهم‌ترین لوازم آن است. با توجه به این نکات، بررسی توصیفی تحلیلی تعدادی از تعاریف این مفهوم و توجه به نقاط قوت و ضعفشان، روشن کرد این تعاریف کامل نیستند و تعریف روش به «کیفیت انتقال انسان از وضعیت نامطلوب به وضعیت مطلوب»، تعریفی است فاقد نقایص مذکور و متعهد به نوع این مفهوم و لوازم آن.