تبیین مراحل تعلیم و تربیت سیاسی (گذرگاه سیاست پذیری) بر مبنای مراحل رشد شناختی با تأکید بر دوره های تحصیلی

چکیده:
الگوسازی مسیر رشد و بالندگی ساحت‌های سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران موضوعی است که بیش از هر چیز می‌تواند دستیابی به اهداف آموزشی این نظام را تضمین نماید. در این میان، ساحت اجتماعی ـ سیاسی با تحقق اهداف آموزشی آن می‌تواند متضمن مفاهیمی چون شهروند مسئول، نقش‌آفرین و مشارکت‌کننده‌ای باشد که هر نظام آموزشی درپی تربیت آن است.
در این پژوهش نگارندگان برای دست‌یافتن به پاسخ این پرسش که گذرگاه سیاست‌پذیری در نظام تعلیم‌ و ‌تربیت چیست و مراحل آن مبتنی بر رشد شناختی با تأکید بر دوره‌های تحصیلی کدام است، ضمن پرداختن به مفهوم سیاست بر اساس سه رویکرد کلاسیک، جدید و اسلامی و ارائه تعریف مورد نظر این پژوهش، سعی در مفهوم‌پردازی گذرگاهی داشته‌اند که متربیان با عبور از مراحل آن تحت عنوان گذرگاه سیاست‌پذیری و تعلیم و تربیت سیاسی، بتوانند مفاهیم و تحلیل‌های سیاسی را با توجه به دوره‌های آموزشی مبتنی بر ویژگی‌های رشدی خویش درک نموده و با برخورداری از نگرشی سیاسی و اجتماعی صحیح، بر اساس مصلحت اجتماعی رفتار و تصمیم‌گیری نمایند.
دستاوردهای این پژوهش در حوزه عمل، علاوه بر جنبه‌های تربیتی حائز اهمیت نظام تعلیم و تربیت کشور در دوره آموزش عمومی و آموزش عالی، سبب افزایش مشروعیت و ارتقای کیفی نظام سیاسی کشور در گرو حضور و نقش‌آفرینی مسئولانه شهروندان در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی خواهد شد.
به این منظور، پژوهش آمیخته حاضر با روش کیفی ـ کمی کیو در سه مرحله مصاحبه‌ نیمه‌ساختاریافته و تحلیل آن از طریق کدگذاری به روش استراوس و کوربین، اولویت‌بندی مقوله‌ها و تحلیل بر اساس آزمون غیرپارامتری فریدمن و سپس ادغام و نام‌گذاری مراحل شش‌گانه تعلیم و تربیت سیاسی (گذرگاه سیاست‌پذیری) انجام شد. در انتهای پژوهش، مراحل به‌دست آمده با اهداف یادگیری بلوم در سه حیطه شناختی، عاطفی و روانی ـ حرکتی و همچنین دوره آموزشی مبتنی بر مراحل رشدی دانش‌آموزان مقایسه و مورد بررسی قرار گرفت.