بررسی قاعدة نقض تالی

چکیده:
مطابق قاعده‌ای در منطق ابن‌سینا، میان هر دو قضیة شرطی لزومی که کمیت یکسان، کیفیت متفاوت، مقدم یکسان و تالی نقیض هم دارند، تلازم برقرار است. این قاعده توسط ابن‌سینا معرفی و برای آن استدلال شده است. پس از وی، این قاعده مورد نقد منطق‌دانان سینوی قرار گرفت. خونجی با مثال‌هایی از زبان طبیعی، پیش‌فرض‌های اثبات ابن‌سینا را زیر سؤال برده است. پس از خونجی، بعضی از منطق‌دانان سینوی مانند نصیر‌الدین طوسی، قطب‌الدین رازی و قطب‌الدین شیرازی، تلاش کردند با ارائة صورت‌بندی‌های دقیق‌تری از استدلال ابن‌سینا و یا دفاع از پیش‌فرض‌های او به نقدهای خونجی پاسخ دهند. در مقالة حاضر پس از معرفی و صورت‌بندی دقیق استدلال‌های دو طرف، نشان خواهیم داد که پاسخ‌هایی که به نقد خونجی داده شده، برای اثبات قاعدة مورد بحث کافی نیستند و همچنان قبول این قاعده نیازمند استدلال‌های دیگری است.