امام علی (ع) و همگرایی اسلامی(در عصر خلافت)

چکیده:

این اثر، همگرایی در سیره و گفتار امام علی (ع) را بررسی می‌کند. پس از بیان برخی مباحث مقدماتی و تعاریف، همگرایی از نظر قرآن و سنت، عقل و فطرت و زمینه‌های همگرایی چون منابع مشترک، عبادت‌های جمعی، اصول همسان، مهدویت، دوستی اهل‌بیت و موانع همگرایی چون ملی‌گرایی، جهالت، هواپرستی، مطلق اندیشی، فقدان خردورزی و … به بحث و بررسی گذاشته شده است.

🔸 سقیفه به عنوان نقطه آغازی بر واگرایی‌ها و مواضع امیرالمؤمنین (ع) در این باره، توجه نگارنده اثر را به خود جلب می‌کند. بیعت با ایشان، بازگشتی دوباره به همگرایی است که واکاوی ریشه‌های آن ضروری تلقی شده است. عرصه‌های همگرایی عنوان فصل مستقلی از کتاب است و به مواردی چون حضور در جمعه و جماعات، احترام به عواطف مردم، سکوت و نرمش در موضع‌گیری‌ها، سفارش به همسویی، پرهیز از طرح مسائل اختلاف برانگیز، مدارا در مورد خمس و فدک و … اشاره دارد.

🔸 پذیرش عضویت در شورا همراه با نقد آن و کوشش‌های اصلاحی به عنوان گامی دیگر از سوی ایشان در همگرایی اسلامی است که مطالب فصل پنجم را به خود اختصاص داده است. روابط امام علی (ع) و عثمان و اتهام‌های وارده به امام و موضع عثمان در برابر ایشان و افشای دست‌های پنهان در قتل عثمان همگی نشان از اهداف اصلاح‌گرایانه امام در راه رسیدن به همگرایی داشت که فصل پایانی کتاب عهده‌دار تبیین آن است.