المؤتلف من المختلف بین ائمه‌ السلف

? به گزارش دبیرخانه همایش کتاب سال حوزه، اثر حاضر را امين‌الإسلام فضل‌بن حسن طبرسى (م 548 هـ) در فقه مقارن نوشته‌است. فقه مقارن، گِردآورى اقوال و آراى فقهای فریقین در مسائل مختلف فقهى است، بدون مقايسه و ترجيح قولى خاص. شيخ مفيد، اولين فقيه شيعه است كه در اين موضوع كتاب نوشت. بعد از او سيد مرتضى، شيخ طوسى، محقّق حلّى و علّامه حلّى اين راه را ادامه دادند.

? كتاب المؤتلف من المختلف، يك دوره‌ كامل فقه و برگرفته از كتاب خلاف شيخ طوسى است. مؤلّف، در هر فرعى ابتدا نظر خود و بعضى از فقهاى شيعه را با ادلّه‌ متقن ذكر مى‏كند سپس آراى فقهاى اهل سنّت را با ادلّه‌ آنان مى‏آورد. اين اثر، در بردارنده 75 كتاب است كه از كتاب «طهارت» آغاز و در كتاب «أُمّهات الأولاد» پایان می‌یابد.

? كار تصحيح و تحقيق اين كتاب در سال 1386 با سه نسخه خطّى و با همكارى جمعى از پژوهشگران گروه فقه در بنياد پژوهش‌هاى اسلامى مشهد مقدس آغاز شد. تا کنون چهار جلد آن منتشر شده و دو جلد ديگر در شرف انتشار است. مقابله نسخ خطّى، استخراج آيات، روايات و اقوال، ترجمه لغات، ترجمه رجال كه در جلد آخر خواهد آمد و تنظيم هوامش و تعليقات از اقدامات انجام شده در احياى اين اثر است.