ازاندیشی نظری درباره مطالعه آکادمیک دین در جهان و در ایران: موردپژوهی دانشگاه ادیان و مذاهب قم ‌

چکیده:
مطالعه دین یا دین‎پژوهی به‌عنوان یک رشته علمی دانشگاهی و تأثیرپذیری آن از محیط، از موضوعاتی است که توجه محققان را به خودجلب کرده است و موجب تحولات درون‌ساختاری و مناسباتی می‌شود که از نظر جامعه‌شناسی معرفت، در شکل‎گیری معرفت ناشی از این رشته اثرگذار است. این مقاله تلاش کرده‎ است با تکیه بر تحقیق کتابخانه‎ای و بررسی اسناد موجود و مشاهده از دو منظر یافته‎های نظری و تجربی به این موضوع در بستری تاریخی و با بررسی پیشینه مفهومی و نظری آن بپردازد و همچنین نسبتی از آنچه که ما می‎توانیم با این امر داشته باشیم را توضیح دهد.
نتایج تحقیق نشان داد که دین‎پژوهی متأثر از بستر اجتماعی و فرهنگی است و به‌طور خاص ثابت شد که دانشگاه ادیان که رشته دین‎پژوهی در آن جریان دارد، بر نوع دین‎پژوهی هم به لحاظ شکل و هم محتوا اثرگذار است. این امر ناشی از تأثیرپذیری خود دانشگاه ادیان از یک محیط بزرگ‌تر به نام قم و ایران بوده و مجموعه‎ای از مهم‌ترین مسائل منبعث از اولویت‎های محیطی، در چشم‎اندازهای پژوهشی دانشگاهی در امر مطالعه دین، مطرح است.